దళిత విద్యార్థులకు నేషనల్ ఓవర్సీస్ స్కాలర్‌షిప్‌ల నిరాకరణ!!

జాతీయ స్కాలర్‌షిప్ నుండి విదేశాలలో ‘భారతీయ’ అంశాలను అధ్యయనం చేయాలనుకుంటున్న SC విద్యార్థులను ఎందుకు మినహాయించాలి?

సిద్ధార్థ్ జోషి, దీపక్ మల్కాన్

The English version of this article was published in The Wire on 20.02.2022.

సామాజిక న్యాయం మరియు సాధికారత మంత్రిత్వ శాఖ యొక్క నేషనల్ ఓవర్సీస్ స్కాలర్‌షిప్ స్కీమ్ (NOS) SC, ST మరియు భూమిలేని వ్యవసాయ కార్మిక కుటుంబాల విద్యార్థులకు భారతదేశం వెలుపల ఉన్న అగ్రశ్రేణి విశ్వవిద్యాలయాలలో పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ విద్యను (మాస్టర్స్ మరియు డాక్టోరల్ స్థాయిలు) అభ్యసించడానికి నిధులను అందిస్తుంది. ఈ స్కాలర్‌షిప్ కార్యక్రమం 1954 లో ప్రారంభమై దాదాపు ఏడు దశాబ్దాలుగా పనిచేస్తోంది.

నిరాడంబరమైన వార్షిక బడ్జెట్‌తో (2021 లో సంవత్సరానికి రూ. 20 కోట్లలోపు), NOS 100 మంది విద్యార్థులకు స్కాలర్‌షిప్‌లను అందజేయాలని కోరుతోంది (ఈ సంవత్సరం 125కి పెంచబడింది, అందులో 115 షెడ్యూల్డ్ కులాల విద్యార్థులకు కేటాయించబడింది). అయితే, గత ఆరు సంవత్సరాలలో, కేవలం 50-70 మంది విద్యార్థులకు మాత్రమే ఈ స్కాలర్‌షిప్‌లు అందించబడ్డాయి (సామాజిక న్యాయ మంత్రిత్వ శాఖ నుండి వచ్చిన వార్షిక నివేదికలు తాత్కాలిక అవార్డులలో గణనీయమైన భాగం తుది పంపిణీకి అనువదించబడదు. స్కాలర్‌షిప్, పట్టిక ఇన్సర్ట్‌లో చూపిన విధంగా).

పట్టిక: 2016-17 నుండి 2021-22 మధ్య జారీ చేయబడిన తుది NOS అవార్డు లేఖల సంఖ్య

	2021-22	2020-21	2019-20	2018-19	2017-18	2016-17
మగవారు	28	51	32	30	47	30
ఆడవారు	11	22	14	20	18	16
మొత్తం	39	73	46	50	65	46

విదేశీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ ప్రకారం, దాదాపు 5.53 లక్షల మంది భారతీయ విద్యార్థులు విదేశాల్లో చదువుతున్నారు. దీనితో పోలిస్తే, NOS ప్రోగ్రామ్ యొక్క సాధారణ లక్ష్యం కేవలం 100 మంది విద్యార్థులు (లేదా, ఇద్దరు కెమికల్ ఇంజనీర్లు కలిగి ఉన్నట్లుగా, మిలియన్‌కు 180 భాగాలు లేదా ppm). ప్రోగ్రామ్ యొక్క పేలవమైన రూపకల్పన మరియు సందిగ్ధమైన నిబద్ధత అమలు, అసాధ్యమైన మినహాయింపు ప్రమాణాలతో పాటు, తుది సంఖ్య 40 ppmకి దగ్గరగా ఉంటుంది. ఉదాహరణకు, పబ్లిక్ ఇన్‌స్టిట్యూషన్‌లో నిరాడంబరమైన స్కాలర్‌షిప్‌ను పొందే ఏ ఎంఫిల్ విద్యార్థి అయినా NOS ప్రోగ్రామ్ కోసం ఆదాయ పరిమితిని దాటవచ్చు. NOS ప్రోగ్రామ్‌కు అర్హత సాధించడానికి మా విద్యార్థులు స్కాలర్‌షిప్ స్టైఫండ్ లేకుండా ఒక సంవత్సరం వేచి ఉండేలా చేసాము.

గత సంవత్సరం వరకు, NOS స్కాలర్‌షిప్ ప్రోగ్రామ్ అన్ని ప్రధాన విభాగాలలో విద్యార్థులకు మద్దతు ఇచ్చింది. అయితే, ఈ సంవత్సరం జారీ చేయబడిన కొత్త మార్గదర్శకాలు “భారతీయ సంస్కృతి/వారసత్వం/ చరిత్ర/[లు] భారతదేశంపై సామాజిక అధ్యయనాలకు సంబంధించిన అభిప్రాయాలు/కోర్సులను మినహాయించాయి”. ఇంకా, ఈ కేటగిరీల కిందకు వచ్చే అంశం గురించి తుది నిర్ణయం “NOS యొక్క సెలక్షన్-కమ్-స్క్రీనింగ్ కమిటీకి ఉంటుంది.” తుది దరఖాస్తు గడువుకు కేవలం రెండు నెలల ముందు ఈ ఆకస్మిక మార్పు చేయబడింది మరియు రాబోయే విద్యా సంవత్సరానికి ఈ స్కాలర్‌షిప్‌లను పొందాలని ఆశించే వారికి ఇది విపరీతమైన దెబ్బ. మా హోమ్ ఇన్‌స్టిట్యూషన్‌లోని ఇద్దరు విద్యార్థులు UKలోని అగ్రశ్రేణి విశ్వవిద్యాలయాల నుండి అడ్మిషన్‌లను పొందారు మరియు NOS స్కాలర్‌షిప్‌ని ఉపయోగించి వారి డాక్టరల్ విద్యకు నిధులు సమకూర్చాలని ఆశిస్తున్నారు.

ఇంత కఠోరమైన నిర్ణయం తీసుకునే ముందు మంత్రిత్వ శాఖ ప్రజా సంప్రదింపులు జరపలేదు. 1954-55 లో NOS కార్యక్రమం ప్రారంభమైనప్పుడు, అది కేవలం సైన్స్, టెక్నాలజీ మరియు ఇంజనీరింగ్ రంగాలకు మాత్రమే పరిమితం చేయబడిందని ఇక్కడ గమనించాలి. హ్యుమానిటీస్ మరియు సోషల్ సైన్సెస్ 2012 లో జోడించబడ్డాయి.

2006 పార్లమెంటరీ స్టాండింగ్ కమిటీ ఈ మినహాయింపు వెనుక ఉన్న హేతుబద్ధతను ప్రశ్నించినప్పుడు, “భారతదేశంలో తగిన సౌకర్యాలు అందుబాటులో ఉన్న ఉన్న సబ్జెక్టులు ఓవర్సీస్ స్కాలర్‌షిప్‌కు సంబంధించిన సబ్జెక్టులను జాబితాలో చేర్చబడవు” అని మంత్రిత్వ శాఖ యొక్క  ప్రతిస్పందన. ఈ వాదన చారిత్రాత్మకంగా అట్టడుగున ఉన్న వర్గాల విద్యార్థులు విదేశాల్లో తమ విద్యను   అభ్యసించాలనుకునెందుకు ఏకైక కారణం విదేశాల్లో మెరుగైన సౌకర్యాల వల్ల మాత్రమే అని ఊహిస్తుంది. చారిత్రాత్మకంగా అట్టడుగు వర్గాలకు చెందిన విద్వాంసులు భారతీయ క్యాంపస్‌లలో స్పష్టమైన మరియు అవ్యక్తమైన కుల వివక్షను భరించడం అసాధారణం కాదు. విదేశీ సంస్థ నుండి PhD డిగ్రీని పొందడం వలన ఉన్నత భారతీయ సంస్థలలో అధ్యాపక స్థానాలను పొందేందుకు మెరుగైన అవకాశాలు లభిస్తాయి. అన్నింటికంటే మించి, అట్టడుగు వర్గాలకు చెందిన విద్వాంసులు ప్రతిరోజూ భరించే ‘మెరిట్ లేకపోవడం’ అను అవహేలన నుండి తప్పించుకోవడానికి ఒక విదేశీ డిగ్రీ అవకాశం కల్పిస్తుంది (ఒక పండితుడు రిజర్వేషన్ ప్రయోజనాలను పొందనప్పటికీ).

తీవ్రమైన(కఠినమైన) క్రుషితో కుడినటువంటి సాంఘిక శాస్త్రాలు మరియు హ్యుమానిటీస్ స్కాలర్‌షిప్‌ల పట్ల నిరాడంబరమైన ధిక్కారాన్ని మరియు అవహేళనను నిలకడగా ప్రదర్శించిన ఈ కొత్త పరిమితి ఆశ్చర్యకరం కాదు. ఏది ఏమైనప్పటికీ, “మొత్తం రాజకీయ శాస్త్రం” చరిత్ర యొక్క రికార్డులలో నుండి ఉండె కండలు తిరిగిన మరియు మినహాయింపు జాతీయవాదం వెనుక దాగి ఉన్న పిరికితనం దళిత మరియు ఆదివాసీ విద్యార్థులకు నిధులు మంజూరు చేయబడలేదన్న విషయాన్నీ పూర్తిగ రూజువు చేయలేవు.

ఇటీవలి నెలల్లో, యునైటెడ్ స్టేట్స్(US) మరియు ఇతర ప్రాంతాలలో దృఢంగా దృఢమైన దళిత మధ్యతరగతి భారతదేశ కుల సోపానక్రమం యొక్క హానికరమైన పరిణామాలను గుర్తించవలసిందిగా బలవంతం చేసింది. కుల వివక్షను ప్రోత్సహించినందుకు ఫార్చ్యూన్ 500 కార్పొరేషన్‌పై దావా వేయబడింది మరియు అనేక ప్రధాన విశ్వవిద్యాలయాలు కులాన్ని రక్షిత వర్గంగా చేర్చడం ప్రారంభించాయి. గ్లోబల్ బ్రాహ్మణిజాన్ని కూల్చివేయకుండా “గ్లోబల్ హిందుత్వను విచ్ఛిన్నం చేయడం” ఎందుకు విజయవంతం కాదనే వాదనలో విదేశాల్లోని దళిత మేధావి వర్గం ముందుంది.

ఇదే దళిత డయాస్పోరా, భారతీయులకు ప్రయోజనం చేకూర్చే US సంస్థలలో “ఉన్నత” కులాల విద్యార్ధులు వైవిధ్యాన్ని మరియు నిశ్చయాత్మక చర్యల విధానాలను దాదాపు పూర్తిగా ఏ విధంగా మూలన పెడుతున్నారో కూడా బట్టబయలు చేసింది. ఈ ఆధిపత్యం ముఖ్యంగా సాంఘిక శాస్త్రాలు మరియు మానవీయ శాస్త్రాలలో పూర్తిగా ఉంది. ఈ రంగాలలో అత్యంత విజయవంతమైన భారతీయ సంతతికి చెందిన పండితుల ఎటువంటి జాబితా అయినా, భారతీయ అధికార యంత్రాంగంలోని ఉన్నత స్ధాయి కుటుంబ సంబంధాలను ఉపయోగించి,  అకడమిక్ స్టార్‌డమ్‌కు దారితీసే పరిశోధనలను రూపొందించిన వారిచే ఆధిపత్యం చెలాయించబడుతోంది. ప్రముఖ గ్లోబల్ సంస్థలలో గేట్ కీపింగ్ అధికారాలు కలిగిన భారతీయ సంతతికి చెందిన పండితులు అరుదుగా మాత్రమే గుర్తించే ఈ బ్రాహ్మణీయ గిల్డ్ నెట్‌వర్క్‌లను స్వర దళిత డయాస్పోరా బహిర్గతం చేసింది. శ్వేతజాతీయుల ప్రత్యేక హక్కుకు వ్యతిరేకంగా తమను తాము ఎదుర్కొన్నప్పుడు, వారి స్వంత ఆరోహణను ప్రారంభించిన బ్రాహ్మణ హక్కు చుట్టూ ఎల్లప్పుడూ స్మృతి గురించి అధ్యయనం చేస్తారు.

దళిత డయాస్పోరా కూడా అగ్రస్థానంలో ఉన్న భారతీయ సంస్థలపై దాదాపు పూర్తి స్థాయిలో బ్రాహ్మణీయ ఉచ్చుబిగింపుపై ప్రకాశవంతమైన దృష్టి సారించడంలో ముందంజలో ఉంది. మన స్వంత ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో(IIM), మొత్తం ఫ్యాకల్టీ సభ్యులలో కనీసం 80% మంది భారతదేశంలోని విభిన్న జనాభాలో 7% కంటే తక్కువ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న కేవలం రెండు “ఉన్నత” కుల సమూహాల నుండి తీసుకోబడ్డారని మేము అంచనా వేస్తున్నాము. మా హోమ్ ఇన్‌స్టిట్యూషన్ (IIM బెంగుళూరు)లో, ఒక బ్రాహ్మణ ఫ్యాకల్టీ మెంబర్ పబ్లిక్ ఇన్‌స్టిట్యూషన్ సౌకర్యాలను ఉపయోగించి ఉత్పత్తి చేయబడిన “సత్సంగ్స్” (ఆధ్యాత్మిక) తో ప్రైవేట్ యూట్యూబ్ ఛానెల్‌ని నడుపుతున్నారు. అత్యుత్తమ గ్లోబల్ ఇన్‌స్టిట్యూషన్‌లో శిక్షణ పొందిన ఆత్మవిశ్వాసం కలిగిన బహుజన పండితుడు ఈ ఆధిపత్యానికి ముప్పు కలిగిస్తున్నాడు.

ఏదైనా ఫాసిస్ట్ టూల్‌కిట్‌లోని ముఖ్యమైన వ్యూహం అసమ్మతివాదులను నిరంతర ప్రతిఘటన ద్వారా అధిగమించడం. భారత గణతంత్ర స్థాపక సూత్రాలపై మరిన్ని బలమైన మధ్య, ఒక డజను మంది విద్యార్థుల కంటే ఎక్కువ ప్రభావం చూపని హానికరం కాని ప్రభుత్వ సర్క్యులర్‌ను కప్పిపుచ్చడం సులభం. అయితే, ఇది చాలా పెద్ద తప్పు అవుతుంది.

ఆధునిక సామ్రాజ్యాలకు అత్యంత విజయవంతమైన సవాళ్లు ఆ సామ్రాజ్యం యొక్క “భాష”పై పట్టు సాధించిన వ్యక్తులు మరియు సమూహాల నుండి వచ్చాయి. ఒక గాంధీ, ఒక అంబేద్కర్, లేదా ఒక నెహ్రూ అందరూ సామ్రాజ్యంలోని మెట్రోపాలిటన్ కేంద్రాలలో చదువుకున్నారు. శతాబ్దాల ఆధిపత్యాన్ని మరియు అణచివేతను ప్రశ్నించడానికి అధికారం పొందిన బహుజన పండితుల తరం బ్రాహ్మణ సామ్రాజ్యానికి అందిస్తున్న అస్తిత్వ ముప్పును ఈ పాలన వ్యవస్థ ఈ సామ్రాజ్యానికి  ఏది ఏమైనా సంరక్షించడానికి ప్రమాణం చేసింది. బరోడా రాష్ట్ర నిధులతో కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయంలో అంబేద్కర్ అధ్యయనాల కారణంగా ఆధునిక భారతదేశ చరిత్ర మార్చబడింది. మన పాలకులు మరొక అంబేద్కర్ ఎదుగుదలని పణంగా పెట్టలేరు మరియు చేయలేరు. ఈ కారణంగానే, మన అత్యుత్తమ ప్రభుత్వ సంస్థలు నిరంతరం దాడికి గురవుతున్నాయి – పలుమార్లు అక్షరాలా. రోహిత్ వేముల యొక్క తీవ్రమైన సూసైడ్ నోట్ బ్రాహ్మణ సామ్రాజ్యానికి ప్రాణాంతకమైన ముప్పును సూచిస్తుంది.

సిద్ధార్థ్ జోషి IIM బెంగుళూరులో ఫెలో, మరియు దీపక్ మల్ఘన్ IIM బెంగళూరులో ఫ్యాకల్టీగా ఉన్నారు. అభిప్రాయాలు వ్యక్తిగతమైనవి.

ఈ కథనం యొక్క అసలైన ఆంగ్ల వెర్షన్ The Wire లో 20.02.2022న ప్రచురించబడింది. తెలుగు లో అనువాదం చేసిన వారు గోవిందపురం సురేశ్, Egalitarians సభ్యుడు మరియు IIT తిరుపతిలో రిసెర్క్ స్కాలర్.